استراتژی وب

صرف طراحی وب برای یک سازمان اثر بخش نخواهد بود؛ امروزه آماده سازی وب به سادگی امکانپذیر است اما آیا به چگونگی موفقیت یک وب سایت فکر کردهاید؟ بنظر استفاده از تصاویر جذاب و محتوای متنی مناسب ضامن موفقیت وب سایت است؟ احتمالا پاسخ شما منفی است و در جواب میگویید سئو وب ضامن موفقیت یک وب سایت خواهد بود!!
در این راستا چالش هایی به وجود می آید که در اینجا به آنها می پردازیم؛
تصاویر جذاب! تمام وبهایی که تصاویر جذاب استفاده کنند موفق میشوند؟
محتوای متنی مناسب! تمام وب سایتهایی که تولید محتوای مناسب داشته اند موفق شدهاند؟
سئو وب! تمام سایتهایی که سئو شدهاند نتایج مناسبی در پی داشته اند؟
پاسخ: حقیقت این است که سوالات قبلی سوالات دقیق و درستی نیستند! منظور از موفق شدن وب سایت یا نتیجه مناسب در وب سایت چیست؟ ممکن است موفق شدن وب برای یک مجموعه گرفتن تعداد زیادی ورودی از گوگل باشد یا ممکن است منظور از آن فروش تعادا بالایی محصول باشد. ابتدا باید به تبیین این موضوع پرداخت که هدف هر وب سایت مجزا از وب سایت دیگر است و تعریف موفقیت برای هر وب سایت با توجه به هدف آن متفاوت خواهد بود. بسیار بودهاند وب سایتهایی که محتوای تصویری و متنی مناسب تهیه کردهاند یا به مدت طولانی هزینههای گزاف برای سئو پرداخت کردهاند اما بعد از مدتی متوجه شدهاند که شرایط باب میل نیست و انگار خانه از پای ویران است.
فرض کنید از خانه خارج میشوید و قصد دارید به چند کار خود رسیدگی کنید که هر یک در محلهای متفاوتی هستند، مثلا: بانک، محل کار، فروشگاه مواد غذایی، ملاقات با دوستتان و باشگاه ورزشی. یک بررسی ساده به شما میگوید که نیاز به برنامه ریزی دارید چرا که شما نمیتوانید بعد از ساعت 15 به بانک سر بزنید! یا نمیتوانید در زمانی که باید در محل کارتان حاضر باشید به باشگاه ورزشی بروید پس با در نظر گرفتن محدودیتها و فرصتها سعی میکنید طوری برنامه ریزی کنید که با کمترین میزان جابجایی (هزینه) حداکثر استفاده را از زمان خود ببرید و به کارهایی که باید بپردازید. به این برنامه ریزی که میزان هزینه، محدودیت زمانی و اهداف شما در آن مشخص است استراتژی میگویند.
تعریف استراتژی
استراتژی یعنی خرج کردن بهینه منابع در زمان معین برای دستیابی به اهداف مشخص.
به موضوع وب سایت برگردیم، بسیار بودهاند و هستند وب سایتهایی که با امید موفقیت طراحی شده اما یا به بهره برداری نرسیدهاند یا ناکارآمد بودهاند. کارآمدی (useablity) مشخصه مهمی است که در فرآیند طراحی وب باید به آن پرداخته شود. این وظیفه به عهده تیم طراحی وب است نه صاحب کسب و کار.
از نگاه رایاتینو طراحی وب یک فرآیند است که شامل چند مرحله میشود: استراتژی وب، وب پلتفرم، گرافیک وب، راه اندازی وب، پشتیبانی و سئو. این مراحل نسبت به یکدیگر تقدم و تاخر دارند و هر مرحله داستان خاص خود را دارد.
اولین مرحله در طراحی وب در رایاتینو استراتژی وب (یا راهبرد وب) است. این مرحله بعنوان هسته مرکزی وب یا قلب وب سایت در نظر گرفته میشود، تمام باید و نبایدها، چگونگیها و چراها در این مرحله معین میشود و بعنوان دستور کار به مراحل بعدی اعمال میشود.
مثلا در طراحی گرافیک وب این استراتژی وب است که به ما میگوید طراحی ظاهری سایت چگونه باشد، جای لوگو کجا باشد، بکار گیری رنگها چگونه باشد و .... .
تعریف استراتژی وب
برنامهای جامع و مدتدار که در آن اهداف وب سایت بصورت شفاف و قابل اندازی گیری بیان شده و با توجه به مخاطب هدف سایت و شناخت نیازهای او اقدام به تولید محتوا، طراحی ظاهر سایت و .... شده باشد و همچنین شاخصهایی برای ارزیابی میزان موفقیت سایت تعریف شده باشد.
برای قابل درک بودن تعریف استراتژی وب به تعاریف بعدی دقت کنید:
هدف وب سایت
بررسی اولیه در رایاتینو نشان داده است که اکثر مشتریان هدف از وب سایت را فروش میدانند. این یک عبارت کلی است و نباید برای تعریف هدف بکار رود (هدف مشخصههای خاص خود را دارد که یکی از آنها قابل اندازی گیری بودن آن است). این عبارت مثل این است که در جواب سوال کجا هستید بگوییم ایران. بله نهایت وجود هر کسب و کاری اتفاق افتادن فروش است اما نکته مهم این است که فروش هدف سازمان یا برند است نه هدف سایت. چند هدف قابل دسترس برای سایت تعریف شده که در ادامه ذکر شدهاند.
نگاه علمی به موضوع طراحی وب میگوید که وب سایت بعنوان شاهراه معرفی یک سازمان یا یک برند وظیفه انتقال پیام از سازمان به مخاطب را به عهده دارد که این 3 هدف را میتوان برای سایت در نظر گرفت:
افزایش فروش
فروش بدون داشتن وب سایت هم اتفاق میافتد اما وجود وب سایت میتواند احتمال فروش را افزایش دهد.
آگاهی از برند
بسیاری از وب سایتها با هدف شناساندن برند به مخاطب طراحی میشوند.
راحتی مشتریان
اسنپ فود میتواند مثال مناسبی از این مورد باشد که با هدف راحتی بیشتر مشتریان راه اندازی شد.
در مرحله تدوین استراتژی وب باید معین گردد که دقیقا هدف هر وب سایت دقیقا چیست.
مخاطب هدف وب سایت
بررسی دقیق اینکه مخاطب هدف وب سایت چه کسانی هستند، چه ویژگی شخصیتی دارند؛ گاهی نیاز است تا مخاطبان بر اساس جنسیت دسته بندی شوند، گاهی اوقات سن و سال، گاهی اوقات میزان تحصیلات، گاهی اوقات منطقه جغرافیایی و ... . شناخت دقیق مخاطب به طراح وب کمک میکند تا با توجه به نیاز مخاطب مطالب را داخل وب جانمایی و طراحی کند، حتی نوع ادبیات و لحن محتوا را مشخص میکند. نیاز یک سازمان در شناخت مخاطب یک نیاز اساسی و جدی است تا جایی که نحوه معرفی برند و ux سایت را تعیین میکند.
مبانی استراتژی وب
از مبانی استراتژی وب میتوان به هدف وب، مخاطب وب، امکانات وب و ارزیابی وب اشاره کرد.